Kentsel Planlamada
ANLATIM TEKNİKLERİ

Derleyen: T. Kerem KORAMAZ

Aslı Ulubaş Hamurcu, Başak Demireş Özkul, Eda Beyazıt, Eren Kürkçüoğlu, Ervin Sezgin, Gökçer Okumuş, Görsev Argın, Hasan Serdar Kaya, İpek Şen, İrem Düzgünoğlu, Özlem Te-peli, Şevkiye Şence Türk, Zeynep Günay (alfabetik sıra)

ISBN:	978-605-88444-6-9
Boyut:	22 x 22 cm. İplik dikiş cilt
Sayfa Sayısı:	184 sayfa, 4 renkli Enzo Creamy Kağıt
Kapak:	350gr Mat Kuşe karton kapak, iplik dikiş.
Görseller:	176 Şekil ve Görsel
Baskı Tarihi:	Şubat 2019

• Yüzyılımızın son çeyreğindeki küresel gelişime bakıldığında yönetimde eşitlikçilik ve çoğulculuk yaklaşımlarının önem kazandığı görülür. Bu yeni değerler, yüksek halk katılımı ve karşılıklı müzakerenin vazgeçilmez olduğu kentsel planlama süreçlerini ortaya çıkarmaktadır. Planlama ya da tasarım olsun, kentsel çalışmalarda kitlelere erişim, ikna ve iletişim süreçleri içinde kullanılan araçların, yöntemlerin geliştirilmesi meslek insanlarınca kabul edilen bir gerekliliktir.
• İletişim kanallarında bilginin yayılmasını ve paylaşılmasını kolaylaştıran, etkinliğini artıran tek-nolojiler geliştikçe planlama sistemi ve yapılanmasında da paralel olarak yeni teknolojik uygulamalar kullanılmakta ve gelişmeler yaşanmaktadır. Görsel, sözel, metinsel iletişimi içine alan, kimi kaynaklarda ‘ifade’ olarak adlandırılan anlatım tekniklerini etkin kullanan aktörler üstün anlatım, iletişim gücüne sahip olarak planlama pratiğinde başarılı olmaktadır.
• Kentsel Planlamada anlatım tekniklerini içeren bu kitapta öncelik görselleştirme konusuna ve-rilmekle birlikte, planlama disiplininde yaygın bilinen teknikler, yenilikçi uygulamalar, bilgi sistemlerin-de veri tanımlama konuları da yer almaktadır. Bölüm yazarları, İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlaması Bölümü’nde anlatım teknikleri konusunda ders veren ve öğrencilerle stüdyoda teknikleri uygulayan uzmanlardır.
• Kitap sadece güncel akademik ve mesleki gündemi yansıtmakla kalmayıp, kentsel planlama li-sans eğitiminde görselleştirme ve anlatım konusunda en yeni yaklaşım ve tekniklerin, ilk yıl planlama öğrencilerine, yenilikçi, yaratıcı pedagojik yaklaşımlarla nasıl aktarıldığını da içermektedir. Umarız bu çalışma, başta planlama öğrencileri olmak üzere akademisyenler ve meslek insanlarına yararlı bir kay-nak oluşturur.

YAZAR HAKKINDA:

Doç.Dr. Turgay Kerem KORAMAZ (derleyen)

İTÜ Mimarlık Fakültesi, Şehir Bölge Planlaması Bölümü’nden 1999 yılında mezun oldu. Yüksek lisansını aynı üniversitede Şehirsel Tasarım; doktorasını da Şehir ve Bölge Planlama bilim alanında “Tarihi Çevre Algısında Üç Boyutlu Görselleştirme Teknikleri” konusunda tamamladı. 2008 yılında Royal Institute of Technology, Graduate School of Built Environment and Architecture – Stockholm (İsveç)’de misafir araş-tırmacı olarak görev aldı. 2000 yılından bu yana İTÜ Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlaması Bölü-mü öğretim kadrosunda yer almaktadır. Sit Koruma, Planlamada Sistem Yaklaşımı ve Planlama Teknikleri, bilgi ve iletişim teknolojileri ve kentsel tasarımda araştırma yöntemleri konularında eğitim faaliyetleri ile kent planlamada mekânsal analiz, kentsel koruma, dönüşüm ve göç konu alanlarında ulusal ve ulusla-rarası araştırma ve uygulama projelerinde yer almıştır.

Diğer Yazarlar
Aslı Ulubaş Hamurcu, Başak Demireş Özkul, Eda Beyazıt, Eren Kürkçüoğlu, Ervin Sezgin, Gökçer Okumuş, Gör-sev Argın, Hasan Serdar Kaya, İpek Şen, İrem Düzgünoğlu, Özlem Tepeli, Şevkiye Şence Türk, Zeynep Günay (alfabetik sıra)

SUNUŞ:

Kentsel planlama ile mekansal tasarım çalışmaları çeşitli disiplinleri kapsamakta ve kentbilimin içerdiği farklı kuramlardan beslenmektedir. Uygulama alanında  birçok uzmanın katılımıyla yapılan çalışmalara paralel olarak eğitimde de disiplinlerarası öğretim ve araştırma programları önem kazanmaktadır.

Yüzyılımızın son çeyreğindeki küresel gelişime bakıldığında yönetimde eşitlikçilik ve çoğulculuk yaklaşımlarının önem kazandığı görülür. Bu yeni değerler, yüksek halk katılımı ve karşılıklı müzakerenin vazgeçilmez olduğu kentsel planlama süreçlerini ortaya çıkarmaktadır. Planlama ya da tasarım olsun, kentsel çalışmalarda kitlelere erişim, ikna ve iletişim süreçleri içinde kullanılan araçların, yöntemlerin geliştirilmesi meslek insanlarınca kabul edilen bir gerekliliktir.

İletişim kanallarında bilginin yayılmasını ve paylaşılmasını kolaylaştıran, etkinliğini artıran teknolojiler geliştikçe planlama sistemi ve yapılanmasında da paralel olarak yeni teknolojik uygulamalar kullanılmakta ve gelişmeler yaşanmaktadır. Görsel, sözel, metinsel iletişimi içine alan, kimi kaynaklarda ‘ifade’ olarak adlandırılan anlatım tekniklerini etkin kullanan aktörler üstün anlatım, iletişim gücüne sahip olarak planlama pratiğinde başarılı olmaktadır.

Kentsel Planlamada  anlatım tekniklerini içeren bu kitapta öncelik görselleştirme konusuna verilmekle birlikte, planlama disiplininde yaygın bilinen teknikler, yenilikçi uygulamalar, bilgi sistemlerinde veri tanımlama konuları da yer almaktadır. Bölüm yazarları, İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlaması Bölümü’nde anlatım teknikleri konusunda ders veren ve öğrencilerle stüdyoda teknikleri uygulayan uzmanlardır.

Kitabın ilk bölümü planlamanın temel uygulamalarında kullanılan görselleştirme ve anlatım tekniklerini tanımlamakta ve temel kuramsal okumaların ışığında görselleştirme tekniklerinin farklı kategorilerinde, işlevlerini en iyi niteleyen özgün örnekler üzerinde durmaktadır.

“Sayısal Veri Görselleştirme” başlığıyla hazırlanan ikinci bölüm kartografik ve istatistiksel olarak ayrıldığı düşünülen veri temsili ve modelleme uygulamalarını, mekansal analiz ve istatistik uygulamaları başlığında birleşebilecek görselleştirme ve anlatım olanaklarını tartışmaktadır. Bölüm, planlamanın temel girdilerinden olan ‘veri’nin türleri, görselleştirme nitelikleri ve mekansallığı uygulamalar üzerinden incelemektedir. Aynı zamanda ölçek, detay ve temsil anahtar kelimelerinde sayısal modelleme ve analiz temelinde görselleştirmeyi açıklamaktadır.

Görselleştirme teknikleri planlama eğitimi ve uygulamalarında kullanım alanları ve işlevlerini ayrıntılarıyla ortaya koyan “Görselleştirme ve Coğrafi Bilgi Sistemleri” başlıklı üçüncü bölüm coğrafi bilgi sistemlerinde haritalama işlevine odaklanmaktadır. Kentsel planlamada doğal, yapılaşmış ve sosyo-ekonomik çevre analizi ve değerlendirmelerinde haritalama ve anlatımı konusu vurgulanmaktadır. Anlatım teknikleri konusunda literatürde yer alan kavram ve tanıtımlar kitabın ilk üç bölümünde uygulama örnekleriyle ele alınmıştır. Takip eden bölümlerde Şehir ve Bölge Planlaması lisans programı birinci sınıf temel stüdyo deneyimleri, son bölümde ise üst sınıflarda çalışılan mekansal planların gösterimi ve anlatımı üzerinde durulmaktadır.

“Planlamada Görsel İletişim Araç ve Teknikleri” başlıklı dördüncü bölüm, “Görsel İletişim: Görselleştirme ve Teknik Çizim” konulu dersin yürütücüleri tarafından hazırlanmıştır. Bu bölümde planlama ve tasarımda kullanılan konvansiyonel iletişim ve görselleştirme araçları: diyagramlar, kelime bulutları, çizelgeler, zihin şemaları ve biliş haritaları ile konsept şemalar, kolaj ve katmanlı haritalar konuları çalışma örnekleriyle ortaya konmaktadır.

“Planlamada Alternatif Anlatım Teknikleri” başlığında hazırlanan beşinci bölümde proje deneyimleri, planlama sürecinin farklı aşamalarında kullanılan görselleştirme tekniklerini takip edecek şekilde paylaşılmaktadır. Bu bölüm analiz çalışmalarının ön araştırma düzeyinde broşür tasarımı, bileşen analizi gibi düzlemlerde aktarımını, sentez ve öneri geliştirme aşamalarını içermektedir. Aynı zamanda, temel stüdyo projesinde mekansal düzlemde ve politika geliştirme konularında farklı planlama kararlarının anlatımı ve aktarımına da dikkat çekmektedir.

Altıncı bölüm “Kent Çalışmalarına Giriş: Disiplinlerarası Bir Tasarım Stüdyosu Deneyimi” başlığında hazırlanmıştır. Burada planlama pratiği ile planlama pedagojisinde benimsenen yaklaşım, proje çıktıları üzerinden özgün bir değerlendirme ile sunulmaktadır. Aynı zamanda Mimarlık Fakültesinin beş bölümü için ortak Temel Stüdyo çıktılarının birlikteliği ve disiplinlerarası ilişkiler vurgulanmaktadır.

Kitabın son bölümü olan “Çeşitli Kademede Mekânsal Planlama ve Tasarım Çalışmaları” başlıklı yedinci bölümde, mekansal planlar yapım yönetmeliğinde tanımlanan farklı plan türleri ve değişik ölçeklerde görsel anlatım konusu, üst yarıyıl stüdyo eğitimi örnekleriyle açıklanmaktadır.

Elinizdeki bu yayın sadece güncel akademik ve mesleki gündemi yansıtmakla kalmayıp, kentsel planlama lisans eğitiminde görselleştirme ve anlatım konusunda en yeni yaklaşım ve tekniklerin, ilk yıl planlama öğrencilerine, yenilikçi, yaratıcı pedagojik yaklaşımlarla nasıl aktarıldığını da içermektedir. Umarız bu çalışma, başta planlama öğrencileri olmak üzere akademisyenler ve meslek insanlarına yararlı bir kaynak oluşturur.

Kitabın ortaya çıkmasında, en başta editörü ve katkıda bulunan yazarları cesaretlendiren ve içtenlikle destekleyen Ninova Yayınevi’ne ve Prof. Dr. İsmet Kılınçaslan’a şükranlarımızı sunmak isterim. Bölüm yazarlarının tümüne: Aslı Ulubaş Hamurcu, Başak Demireş Özkul, Eda Beyazıt, Eren Kürkçüoğlu, Ervin Sezgin, Gökçer Okumuş, Görsev Argın, H. Serdar Kaya, İpek Şen, İrem Düzgünoğlu, Özlem Tepeli, Ş. Şence Türk ve Zeynep Günay’a kitabın oluşmasında gösterdikleri yoğun emek ve çabaları için teşekkür ederim.

Son olarak, kitabın zenginliğini pekiştiren çalışmalarından dolayı başta İTÜ Şehir ve Bölge Planlaması lisans öğrencilerine ve diğer görsel sahipleri şehir plancısı ve kentsel tasarımcılara, kitaba katkıda bulunan ekibin tümü adına gönülden teşekkürlerimizi sunarız.

 

İÇİNDEKİLER:

SAYFALAR: